Vrij zicht, Martin Sommer, De Volkskrant 17 december 2016
Zowel de kosten als de opbrengsten van het Energieakkoord zijn vaag.
In een commentaar schrijft de Volkskrant dat ‘wind rendeert’. Van de 18 miljard subsidie die voor windenergie was gereserveerd, is maar 6 miljard nodig. Trouw was nog triomfantelijker. ‘Nieuw windpark op zee is nog goedkoper.’ Vraag niet hoe het kan, profiteer ervan. Bij mij kwamen de mailtjes binnen. Sommer, jij schamperde erop los over windmolens. Heb je nu nog praatjes? Op de cursus heb ik geleerd dat je in zo’n geval meteen door het stof moet. Dus de optimisten hadden gelijk. Minister Kamp heeft altijd gezegd dat windenergie op termijn 40 procent goedkoper moest. Dat is verbluffend snel gelukt. Gefeliciteerd en ondergetekende zal zich voortaan koest houden.
Of toch niet? Laten we conclusies trekken. Tegen deze prijs is wind op zee nu al goedkoper dan wind op land. Goed nieuws voor de provincie.
Het leed van het Energieakkoord komt van wind op land. Eeuwenoud landschap wordt verpest. Dorps-ruzies verscheuren Groningen en Friesland. In Drenthe staan ‘windboeren’ en kleine luiden met de ruggen naar elkaar. Plaatselijke bestuurders spreken met afgrijzen over Den Haag. Daar hebben ze de mond vol van participatie, maar is doorzettingsmacht nog net iets populairder.
Een paar jaar geleden adviseerde het CPB al de bouw van windmolens op land vijf jaar uit te stellen. Dit vanwege de weerstand en de onzekerheden op de markt. Het nieuws van deze week zullen de tegenstanders van de megamolens met twee handen aangrijpen. Naar zee ermee, zet de Doggersbank maar vol! Dan hebben we er op land immers geen last van. Ik voorspel dat ze hun gelijk niet zullen krijgen. Kamp is te stram en de milieulobby te machtig. Destijds argumenteerde het CPB al dat ‘uitstel geen of weinig effect (heeft) op achterliggende doelen van klimaatbeleid, milieu, voorzieningszekerheid of kennisontwikkeling’. Anders gezegd, die hele windmolenkoorts is een druppel op een gloeiende plaat. Tamelijk dodelijk, maar luisteren deden ze niet.
Naar zee met die windmolens, zet de Doggersbank vol!
Dit gaat immers niet over achterliggende doelen of feitelijke CO2-besparing. Dit gaat over de ijzeren afspraken in het Energieakkoord die koste wat kost moeten worden uitgevoerd. De Kamer zal ook geen hand toesteken, aangezien iedereen behalve de PVV windenergie prachtig vindt. Sterker, deze week nam de Kamer een motie aan van de immer opgewonden Jan Vos (PvdA), om meer subsidie beschikbaar te stellen voor wind op land. Deze meevaller-op-zee zal met andere woorden tot nieuwe teleurstellingen op land leiden.
Henk Kamp is een sluw politicus. Die 18 miljard was het maximum dat hij mocht uitgeven, zodat 6 miljard voor wind op zee plotseling een koopje lijkt. Over de totale kosten van het Energieakkoord is Kamp tot de huidige dag vaag. Hij schrijft aan de Kamer dat het nieuwe windpark 300 miljoen aan subsidie gaat kosten. En dat daarmee een half procent van de opdracht van het Energieakkoord is ingevuld. Dat doel is zoals u weet 14 procent hernieuwbare energie in 2020. Op mijn janboerefluitjes berekende ik 300 miljoen maal 200 (vanwege dat halve procent), is 60 miljard voor het hele Energieakkoord. Dat klopte niet, zei de voorlichtster van Kamp. Maar het kwam wel akelig dicht bij de 58,9 miljard die de Algemene Rekenkamer vorig jaar voor het Energieakkoord bij elkaar had gecijferd. Ook dat bedrag was volgens Kamp trouwens onjuist.
60 miljard. Als je het snel zegt, valt het wel mee. Een ABN Amro, plus de Deltawerken, de HSL, de Noord-Zuidlijn en als toetje de JSF. Stel je voor dat de JSF was gekocht zonder dat er überhaupt een bedrag was genoemd. Omdat het Energieakkoord een goede zaak is, vindt de Kamer het best. Net als georganiseerd Nederland, dat met zijn allen aan het Energieakkoord meedoet. Voor iedereen zit er dan ook een mooi kluifje aan, van FNV en VNO tot Shell en Siemens.
Niet alleen wat het kost, ook wat het opbrengt is raadselachtig. Straks is het Energieakkoord netjes uitgevoerd en hebben we 14 procent hernieuwbare energie en dus heel veel windmolens. Hernieuwbare energie zegt evenwel niets over het effect, dat wil zeggen de mate waarin de klimaatopwarming is gestuit. Om maar wat te noemen, het waait nu al twee weken niet en wat betreft de stroom moeten we het vooral hebben van vieze kolen. Pijnlijk was in dat verband de brief die Sharon Dijksma, toen nog staatssecretaris van Milieu, vorig jaar aan de Kamer schreef.
Dijksma legde namens de regering, dus ook namens minister Kamp, uit waarom de Nederlandse staat in beroep ging tegen het veelbesproken Urgenda-vonnis. Nederland moet van de rechter de uitstoot van CO2 vóór eind 2020 met een kwart terugbrengen. Met als argument het gevaar van klimaatverandering.
Dijksma voerde daartegen aan dat het aandeel van Nederland in de internationale CO2-uitstoot al heel klein is, namelijk 0,35 procent. De extra maatregelen die de rechter heeft bevolen, leiden volgens de rekenaars van de Staat tot 0,000045 graden minder klimaatopwarming. Die maatregelen zouden aanzienlijk verder gaan dan het Energieakkoord. Desondanks hebben ze ‘geen meetbaar effect op het gevaar van klimaatverandering’.
Geen meetbaar effect. Laat dat even bezinken.
Wind op zee wordt veel goedkoper.
Maar 6 miljard weggegooid geld, blijft weggegooid geld.
