Zes artsen uit Noord en IJburg waarschuwen dat de gezondheidsrisico’s van de windmolens die Amsterdam wil bouwen, worden onderschat. ‘We vielen van de ene verbazing in de andere.’

BART VAN ZOELEN, Het Parool, 31-3-21

DUURZAAMHEID

Volgens zes artsen uit Amsterdam-Noord en -IJburg zegt een RIVM-onderzoek over windmolens, waardoor het stadsbestuur zich laat geruststellen, niets over de situatie in Amsterdam. De artsen komen tot die conclusie na eigen onderzoek. Hun ‘noodsignaal’ richting de Amsterdamse gemeenteraad wordt mede ondertekend door ruim honderd artsen en psychologen. In een raadsadres roepen ze de raad op geen windmolens dicht bij woningen te plannen voordat de gezondheidseffecten beter zijn onderzocht.

Wethouder Marieke van Doorninck (Duurzaamheid) zet in op de bouw van zeventien windmolens van minstens 146 meter hoog op soms niet meer dan 350 meter van woonbuurten. Dat de gezondheidseffecten voor omwonenden binnen de perken blijven, moet blijken uit een overzichtsstudie van het RIVM. Dit onderzoek gaat evenwel over aanmerkelijk lagere windmolens.

Het RIVM-rapport is een literatuurstudie waarin de resultaten van meer dan honderd onderzoeken zijn samengevat. Volgens de artsen gaan de onderliggende onderzoeken maar voor een deel over gezondheidseffecten, en dan alleen over die van windturbines van 35 tot 120 meter. Ook gaan ze veelal over dunbevolkt gebied en is de afstand tot woningen groter (500 meter tot 10 kilometer) dan in de Amsterdamse plannen.

‘Het onderzoek waar de gemeenteraad naar kijkt gaat over lagere molens in een dunbevolkt gebied’

Frits van den Berg, een van de auteurs van het RIVM-onderzoek, erkent dat weinig hoge windturbines dicht bij een grote stad zijn onderzocht. ‘Misschien zelfs geen,’ schrijft hij in een reactie. ‘Dat komt omdat ze nog niet zo lang bestaan en windturbines eerder op het platteland dan in de stad zijn geplaatst. De briefschrijvers menen dat de huidige kennis daarom onvoldoende is, ik denk dat niet.’

Gemengd beeld

Het RIVM herhaalt de conclusie uit het rapport dat er een duidelijk verband is tussen de hoeveelheid geluid van windturbines en de hinder die optreedt, maar dat er een gemengd beeld is als het gaat om de vraag of omwonenden in hun slaap worden gestoord. Voor andere gezondheidseffecten, zoals hart- en vaatziekten, stofwisselingsstoornissen, psychische en cognitieve effecten is geen afdoende bewijs. Dat kan betekenen dat er geen relatie is, schrijft een woordvoerder, maar ook dat er onvoldoende onderzoek is.

Het RIVM zegt met verschillende ministeries in gesprek te zijn over eventueel nieuw onderzoek naar de effecten van geluid rond windparken, maar benadrukt meteen dat dit nog niet zo eenvoudig is.

Bezorgde buurtbewoners

Het Amsterdamse onderzoek is het werk van zes artsen, van wie sommigen zich eerder roerden als leden van Windalarm, de op IJburg begonnen actiegroep tegen de windmolenplannen. Ze wonen in Noord en op IJburg, niet ver van de plekken die in beeld zijn gekomen als locaties voor windturbines. “Als bezorgde buurtbewoners dachten we: wat komt er op ons af?” zegt kinder- en jeugdpsychiaterSimone Brands.

Met hun medische achtergrond bogen ze zich over het RIVM-onderzoek, omdat daar door de politiek veel belang aan wordt gehecht. “Toen vielen we van de ene verbazing in de andere,” zeggen Esther Schadd (internist) en Anne-Marike Smit (verloskundige en klinisch epidemioloog).

Voor hun onderzoek werkten ze samen met een cardioloog, een moleculair farmacoloog en een keel-, neus- en oorarts. Vervolgens bleken meer medici bereid hun bevindingen te onderschrijven. Daarbij gaat het ook om artsen van buiten Amsterdam of uit andere delen van de stad. Twintig huisartsen ondertekenden de brandbrief, net als vijftien psychologen en acht kno-artsen.

De gemeenteraad besloot onlangs al de wethouder op pad te sturen met extra gezondheidseisen. “Het raadsadres sluit nauw aan bij de zorgen die wij hebben en waar we vanaf het begin aandacht voor hebben gevraagd,” reageert raadslid Dehlia Timman van coalitiepartij D66.